اوراق قرضه یکی از روش های سرمایه گذاری است. در این روش، سرمایه‌گذار سرمایه خود را در اختیار شرکت یا شخص حقوقی قرار می‌دهد و در ازای آن، گیرنده سرمایه متعهد می‌شود که سرمایه را در مدت زمان مشخص با نرخ سود دوره‌ای ثابت به فرد بازپرداخت کند. اوراق قرضه انواع مختلفی دارند که در ادامه به معرفی هر یک از آنها می پردازیم. اگر می خواهید اطلاعات بیشتری در مورد انواع اوراق قرضه تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
باند چیست؟
اوراق قرضه یکی از رایج ترین روش های سرمایه گذاری در جهان است. این اوراق به دلیل داشتن نرخ بهره ثابت به عنوان اوراق با درآمد ثابت نیز شناخته می شوند. یکی از راه های تامین مالی شرکت ها دریافت وام از بانک است. گاهی اوقات مبلغ مورد نیاز کسب و کار از حد بانک بیشتر می شود. در این شرایط شرکت ها اوراق قرضه منتشر می کنند. به عبارت دیگر اوراق قرضه نوعی وام برای شرکت هاست. شرکت ها برای به دست آوردن منابع مالی جدید، اوراق قرضه را به سرمایه گذاران می فروشند. در این شرایط، خریدار اوراق، سرمایه خود را در اختیار شرکت ها قرار می دهد و شرکت ها متعهد می شوند در ازای آن، به خریداران تخفیف ارائه کنند. یکی از این امتیازات دریافت سود از شرکت ها است. لازم به ذکر است که نرخ سود و شرایط پرداخت در هر شرکت متفاوت است.
انواع اوراق قرضه چیست؟
اوراق قرضه در کشور ما به سه نوع کلی تقسیم می شود. در زیر انواع اوراق قرضه را معرفی می کنیم:
1- اوراق قرضه دولتی
دولت ها از جمله موسساتی هستند که از اوراق قرضه برای تامین منابع مالی خود استفاده می کنند. اوراق قرضه صادره توسط دولت ها اوراق قرضه دولتی نامیده می شود. ریسک سرمایه گذاری در اوراق قرضه دولتی کاملاً به شرایط اقتصادی کشورها بستگی دارد. هر چه شرایط اقتصادی یک کشور امن تر باشد، ریسک اوراق قرضه دولتی آن کمتر است. لازم به ذکر است که سرمایه گذاری در اوراق قرضه دولتی در کشورهای در حال توسعه بسیار پر ریسک است. اوراق قرضه دولتی برای پرداخت قبوض و دستمزد دولت فروخته می شود.
2- اوراق قرضه شهرداری
اوراق مشارکت شهرداری توسط شهرداری ها منتشر و عرضه می شود. هدف از عرضه این اوراق تامین اعتبارات لازم برای پروژه های شهرداری است. یکی از راه های سودآوری شهرداری ها اخذ مالیات است. اگر مالیات دریافتی شهرداری ها جوابگوی نیاز مالی آنها نباشد اقدام به فروش اوراق می کنند. توجه داشته باشید که سود حاصل از خرید این اوراق بدون مالیات است.
درآمد حاصل از فروش این اوراق برای اهداف زیر مصرف خواهد شد:
- ساخت بیمارستان
- ساخت نیروگاه ها
- ساخت فرودگاه
- ساخت پل
- خیابان سازی
- ساخت دفاتر اداری
3- اوراق قرضه شرکتی
اوراق قرضه شرکتی اوراق قرضه ای هستند که توسط یک شرکت یا شرکت صادر می شود. هدف از انتشار این اوراق تامین مالی و جبران هزینه های احتمالی است. به عبارت دیگر، زمانی که یک شرکت تصمیم به راه اندازی یک پروژه گران قیمت می گیرد، از اوراق قرضه برای پوشش کسری بودجه خود استفاده می کند. ریسک اوراق قرضه شرکتی بیشتر از ریسک اوراق قرضه دولتی است، اما بازدهی بالاتری دارد. بزرگترین مزیت این نوع باندها تنوع زیاد آنهاست. اگر صاحبان سهام بخواهند این اوراق را بخرند، انتخاب های زیادی خواهند داشت. لازم به ذکر است که بر خلاف اوراق شهرداری، این نوع اوراق مشمول مالیات می باشد.
سررسید اوراق
اوراق قرضه سررسید متفاوتی دارند. مدت زمان استفاده از آنها بین 1 تا 50 سال است. اوراق قرضه بر اساس دوره سررسید به سه دسته زیر تقسیم می شوند.
- اوراق کوتاه مدت: سررسید این اوراق بین 1 تا 5 سال است.
- اوراق میان مدت: سررسید این اوراق بین 5 تا 10 سال است.
- اوراق قرضه بلندمدت: سررسید این اوراق بیش از 10 سال است.
نکات ویژه در مورد اوراق قرضه
صاحبان سهام باید قبل از تهیه هر نوع اوراق قرضه با نکات زیر آشنا شوند:
- به طور کلی هر اوراق دارای ارزش اسمی مشخصی است.
- تعدادی از اوراق قرضه به صورت خصوصی ارائه می شود. در این شرایط فقط ناشر و خریدار حق فروش این اوراق را دارند.
- دارندگان اوراق قرضه در واقع طلبکاران سازمان هستند و حق دریافت اصل و سود از سازمان را دارند. توجه داشته باشید که حقوق دارندگان اوراق در سند قرارداد درج شده است.
- دارندگان اوراق قرضه فقط در مورد برخی رویدادها مانند تصمیم برای انتشار مجدد اوراق قرضه یا ادغام سازمان مذکور با سایر سازمان ها حق رای دارند.
- باید بدانید که داشتن اوراق قرضه به این معنا نیست که شما حق مالکیت سازمان مذکور را دارید. همچنین سود سهام فقط به سهامداران پرداخت می شود نه دارندگان اوراق.
- در صورت ورشکستگی سازمان، اصل و وجوه فرعی خریداران اوراق به سهامداران پرداخت می شود.
- اوراق قرضه دارای سررسید ثابت هستند.
- تعدادی از سازمان ها اوراق قرضه خود را با وثیقه منتشر می کنند. این اقدام به منظور ایجاد جذابیت بیشتر برای صاحبان سرمایه انجام می شود.
تفاوت بین اوراق قرضه و سهام چیست؟
در قسمت قبل به دو مثال از تفاوت سهامداران و دارندگان اوراق در یک سازمان اشاره کردیم. در مرحله بعد باید اشاره کنیم که خریداران سهام ریسک بیشتری نسبت به خریداران اوراق دارند. سهامداران با خرید سهام، قسمت مشخصی از مالکیت سازمان را خریداری می کنند و سود آنها بر اساس عملکرد سازمان محاسبه می شود. این در حالی است که سود اوراق ثابت و در سند قرارداد درج شده است. به همین دلیل، اوراق قرضه برای افرادی که تحمل ریسک پایینی دارند، مناسب تر است.
آخرین کلمه
در این مقاله سعی شده است شما را با تعریف اوراق قرضه، انواع اوراق قرضه و ویژگی های آن آشنا کنیم. ما هم به آن اشاره کردیم اوراق قرضه یا درآمد ثابت آنها یکی از رایج ترین روش های سرمایه گذاری در جهان هستند. ریسک پایین سرمایه گذاری آنها باعث شده تا تعداد زیادی از سرمایه گذاران به خرید این اوراق علاقه مند شوند. همچنین اعلام کردیم که اوراق به سه نوع اوراق دولتی، اوراق شهرداری و اوراق مشارکت شرکتی تقسیم می شود. لازم به ذکر است که هر یک از اوراق قرضه از نظر مدت سررسید به سه نوع کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت طبقه بندی می شوند.